رویکردهای اخلاقی در برنامه کودک: مطالعه نشانه شناسی ”فیتیله“

یکی از مهمترین دغدغه های جامعه بشری انتقال ارزش های اخلاقی به نسل های جدید است. و از آن جا که در روزگار معاصر رسانه های جمعی بویژه تلویزیون یکی از موثرترین عوامل انتقال این ارزش هاست، این پایان نامه به بررسی رویکرد اخلاقی یکی از برنامه های ویژه کودک یعنی برنامه "فیتیله" می پردازد. سوالهای اصلی این تحقیق عبارتند از: 1- روش یا روش های تربیتی ارائه شده در برنامه "فیتیله" چیست؟ 2- آیا روش یا روش های تربیتی این برنامه دال بر یک گفتمان اخلاقی است؟ 3- در صورتی که این برنامه دارای گفتمان اخلاقی است، ویژگی های آن چیست؟ برای گردآوری و تحلیل داده های این تحقیق از روش های متنوع، مرکب از الگوهای کیت سلبی و ران کادوری، رولان بارت و جان فیسک استفاده شده است. در تحلیل یافته های این تحقیق، از آرای جیمز کری در تفکیک دو رویکرد عمده به ارتباطات یعنی رویکردهای انتقالی و آیینی و نظریه آیینی ارتباطات رودنبولر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که برنامه فیتیله، در تلاش است برای هماهنگی با گفتمان اخلاق دینی، محتوایی را به کودکان ارائه کند که از خلال آن کودکان صرفا به زندگی در دنیای "بایدها" رهنمون شوند. این گفتمان اخلاقی باعث می شود برنامه تا حدودی از واقعیتها فاصله بگیرد. هم چنین، نتایج نشان می دهد که برنامه فیتیله واجد ویژگیهای یک آیین (کنش نمادین، اجرا، رفتار مرسوم و...) است و می کوشد تا همچون یک دایه الکترونیک به شکلی آیینی مخاطبان کودک خود را با صورت تازه ای از تربیت که نزدیک به تربیت اسلامی است، پرورش دهد. بر اساس نتایج، مخاطبان این برنامه "فرشته"، "معصوم"، در عین حال "سر به هوا"، "نیازمند نصحیت" و ... تلقی شده اند. کلید واژه ها: کودک، تربیت، روش تربیت، گفتمان، آیین، نشانه شناسی